De lòng dau Ròse – Le long du Rhône

Resumat

En occitan emb una revirada francesa de l'autritz.

Coma o ditz lor títol, l'unitat d'aquelas uèch novèlas caup dins Ròse, grand flume mitic que lor accion se debana sus sas ribas. Títol qu'es pas innocent, puèi qu'es manlevat al vèrs de la Mirèio de Mistral, qu'i fa pensar sul pic : « De lòng dóu Ròse, entre li pibo / e li sauseto de la ribo... ». Es aquí, a Valabregas, pichòta ciutat de panieraires, que comença lo grand cant mistralenc, es aquí tanben que visquèt longtemps l'autritz, filha del flume.

D'efièch, la primièra novèla, entièrament autobiografica, raconta sa naissença al castèl de Panissa, ont s'èran refugiats sos parents del temps que los aligats bombardavan Tarascon en agost 44. Las istòrias que raconta Danièla Julien dins un provençal rodanenc d'un perfièch classicisme, mas refofant d'oralitat populara, an pas res de folkloric. Dison lo racisme ordinari e la misèria jornadièra dels vièlhs e dels marginals, mas tanben la passion de la pesca e de la caça, e mai de la bracona, en Camarga o dins los Segonaus, entre lo flume e sas levadas. Passion perilhosa e mai fatala, qu'òm s'es negat de tot temps dins Ròse. E l'autritz d'evocar los grands dramas que son los aigats e los encendis, tan plan coma las existéncias escuras e modèstas que se crosan per còp d'astre sus sas ribas.

Quasi tot es vertadièr dins aqueles tròces de vida e tot i es d'una intensa poesia, que s'i unisson, per donar çò melhor, los dos fluides que son un flume et sa lenga, la que s'i parla despuèi mai de mila ans.